Marnix Bakermans, voorzitter kopgroep transitie landbouw en burgemeester van Landerd

01 januari 0001

Marnix Bakermans, voorzitter kopgroep transitie landbouw en burgemeester van Landerd

Als burgemeester van een plattelandsgemeente kent Marnix Bakermans als geen ander het belang van de landbouw voor de regio. In meerdere opzichten cruciaal voor de toekomst van Noordoost-Brabant. Voor hem was dit een belangrijke reden om in 2015 voorzitter te worden van de kopgroep transitie landbouw van de overheidssamenwerking in AgriFood Capital. Hij blijft in de kopgroep zolang de urgentie is. “Wij moeten hierin als regionale bestuurlijke en ambtelijke kopgroep het voortouw nemen, in partnership met de provincie. Over de stip op de horizon zijn we het samen eens: een emissievrije landbouw in 2025.” 

Dilemma’s samen oplossen

Noodzakelijke transitie via vijf thema’s

Marnix Bakermans benadrukt de noodzaak van de transitie in de landbouw en veehouderij in het bijzonder. Marnix Bakermans: “Als we de regio ecologisch, economisch en maatschappelijk in evenwicht willen brengen, is een transitie naar een emissievrije regio in 2025 nodig. Vijf thema’s zijn daarbij urgent:

  1. Duurzame mestverwaarding
  2. Aanpak vrijvallende agrarische bebouwing
  3. Regionale proeftuin Agro As de Peel
  4. Emissievrije veehouderij
  5. Gezondheid van burgers

Daarover zijn we het in de regio met elkaar eens. Met we bedoel ik agrariërs, burgerbewegingen, omwonenden, de ZLTO, kennisinstellingen, natuurorganisaties, industrie, gemeenten en de provincie.”

Wat Marnix ziet ontstaan bij al deze verschillende groepen is de verschuiving van een principiële opstelling naar meer buigzaamheid naar elkaar. “Dit lukt alleen als je met elkaar in dialoog bent. Via de kopgroep is er sinds 2015 meer bestuurlijke betrokkenheid op gemeentelijk en provinciaal niveau bij het onderwerp, maar de oplossingen komen nooit van de overheid. De overheid is enkel voorwaardenscheppend; waar nodig de ruimte beperkend of vergrotend.”

Marnix Bakermans, voorzitter kopgroep transitie landbouw en burgemeester van Landerd

Ondanks dat de ambitie emissievrij in 2025 in de regio wordt gedragen, zijn er op de weg ernaar toe de nodige dilemma’s. Bovendien lopen parallel aan de ambitie om emissievrij te worden, discussies over de vrijvallende agrarische bebouwing (lege stallen) en over de gezonde veehouderij. “Als er geen emissie in de omgeving van de stallen is, ervaren mensen minder overlast. Dat vergroot het maatschappelijk draagvlak onder het productiesysteem. Tegelijkertijd loop je aan tegen dilemma’s bij het bereiken van een gezamenlijk doel. Een heel praktisch voorbeeld: huppelende koeien in de wei zijn een leuk gezicht maar matchen niet met het streven om emissievrij te worden. Hoe ga je daarmee om? Dat is geen abc’tje, maar de urgentie om wel tot een antwoord te komen, is er. De dialoog daarover komt in Noordoost-Brabant goed op gang, ook in relatie met Zuidoost-Brabant.”

Positieve ontwikkelingen

Diverse projecten laten zien dat de eerste stappen naar een emissievrije landbouw in Noordoost-Brabant zijn gezet. Ontstaan door de samenwerking tussen de voedselsector, overheden, burgers en maatschappelijke organisaties. Marnix: “Je proeft de bereidheid om samen de schouders onder deze opgave te zetten. Dat is hoopvol. Je moet letterlijk met elkaar de shit durven oppakken en aan de gang durven blijven met maatschappelijke vragen die moeilijk zijn. Dat vergt persoonlijke inzet en moed. Persoonlijk vind ik dat juist uitdagend. Leerzaam is het ook.”

Ter illustratie van de eerste stappen naar een emissievrije landbouw noemt Marnix Proeflocatie Agro As de Peel, onderdeel van de regionale proeftuin. Een gebied (zo’n 5 hectare) waar agrarische ondernemers samen met kennisinstellingen en overheden hun innovaties kunnen uittesten op het gebied van emissieloze veehouderij, alternatieve eiwitproductie en biobased productie en -verwerking. Daarnaast is er de ontwikkeling van het emissievrije stalconcept ‘het Familievarken’. In deze innovatieve, hightech stal staat het welzijn van de dieren centraal. Varkens lopen in deze ‘familiestal’ los en kunnen in de grond wroeten. Ook is er directe scheiding van uitwerpselen en directe verwerking. In Boekel komt een eerste locatie.

“In deze hele complexe omgeving doe je het nooit goed voor iedereen. Toch moet je stappen blijven zetten om te zorgen dat de landbouw kan blijven functioneren en tegelijkertijd de verandering kan inzetten naar een meer duurzame landbouw. In partnership met de provincie moet de kopgroep nog meer aansturen op concrete acties en afspraken om dit voor elkaar te krijgen. Slagkracht is wat we nodig hebben om ook landelijk echt AgriFood Capital te zijn, de regio die vooroploopt met antwoorden.”

Samen eens over een emissievrije landbouw in 2025

Samen voor de beste oplossingen

Tot slot de vraag wat Marnix Bakermans drijft om veel energie in het transitieproces te stoppen. “Er ontstaat steeds meer betrokkenheid, ook van acht wethouders uit verschillende gemeenten, om dit onderwerp echt vast te pakken en te willen verbeteren. Het is misschien niet het meest sexy onderwerp, maar maatschappelijk, ecologisch en economisch heel noodzakelijk voor Noordoost-Brabant. Maatschappelijke vraagstukken oppakken die moeilijk zijn, dat moet je gewoon doen. Juist dat met elkaar ontdekken van de beste oplossingen maakt het leerzaam en uitdagend. Daar houd ik van.”