Martien Bos, initiatiefnemer Smaakcentrum Cuijk, ambulant kok Koninklijk Huis

01 januari 0001

Martien Bos, initiatiefnemer Smaakcentrum Cuijk, ambulant kok Koninklijk Huis

Bij Martien Bos, culinaire duizendpoot en ambulant kok Koninklijk Huis, staan de maandag en dinsdag standaard geblokt in zijn agenda. Die dagen zijn voor het geven van voedingslessen aan kinderen uit groep 7 en 8 in het Smaakcentrum. “Daar komt niks tussen” zegt Martien Bos. “Nou ja, bijna niets, alleen als de Koning me nodig heeft, regel ik een vervanger.”

Van culinaire armoede naar rijkdom

Het zegt alles over de waarde die Martien hecht aan het Smaakcentrum, dat hij in 2014 oprichtte om kinderen meer bewust te maken van voeding. Inmiddels zijn er twee smaakcentra in Noordoost-Brabant: in Cuijk en Boxmeer. Een derde is op komst. AgriFood Capital is betrokken bij de opschaling van dit initiatief, van lokaal naar regionaal niveau om nog meer basisschoolleerlingen (én hun ouders en grootouders) kennis te kunnen laten maken met gezond eten.

Buiten de schoolmuren

Als we Martien spreken, heeft hij de leerlingen uit groep 8 van een basisschool uit Cuijk net uitleg gegeven over snijtechnieken. Na deze les gaan de kinderen het snijden in de praktijk brengen. Bewust vinden deze voedingslessen onder schooltijd plaats én buiten het eigen schoolgebouw: in Smaakcentrum Cuijk. Martien: “Denk maar terug aan je eigen schooltijd; de dingen die je de rest van je leven nog weet, gebeurden buiten school.”

Martien Bos, initiatiefnemer Smaakcentrum Cuijk, ambulant kok Koninklijk Huis

In het dorp Linden waar Martien een van de 264 inwoners is, dreigde het gemeenschapshuis te sluiten. Sinds het Smaakcentrum er zit, met een professionele keuken en een theorielokaal, heeft het zijn sociale dorpsfunctie terug. De inspiratie voor het Smaakcentrum deed Martien op in Italië. “Elke twee jaar ga ik naar de Slowfood beurs in Italië. Dat is het walhalla voor professionals op het gebied van eten. Toen ik er vier jaar geleden was, viel me op dat er óók klasjes kinderen rondliepen. Dat had ik op de Nederlandse Horecavakbeurs nog nóóit gezien. De kinderen hadden duidelijk plezier in het proeven van het eten. Ik realiseerde me hoe ‘arm’ Nederland op culinair gebied is en nam me voor daar wat aan te doen zodra ik terug in Nederland was.”

Plezier in gezond eten

Hij betrok GGD Hart voor Brabant bij zijn plannen voor voedingseducatie onder schooltijd. Ook benaderde hij enkele schoolbesturen. Martien Bos: “Voeding is het medicijn van de toekomst. Als je goed eet, is dat positief voor je gezondheid. Als je dat kinderen meegeeft, hebben zij de bagage om de rest van hun leven zélf te kiezen hoe ze met voeding omgaan.”

Samen met een grote groep vrijwilligers verzorgt Martien sinds schooljaar 2015/2016 het lesprogramma in het Smaakcentrum. In deze lessen leren kinderen bijvoorbeeld etiketten lezen en de betekenis van e-nummers. Ook oefenen zij in het bereiden van gezond eten. “Ze proeven het plezier van samen gezond eten klaarmaken én opeten. Ik zie altijd alleen maar blije gezichten. Maar mijn missie is pas echt geslaagd als de overheid voedingseducatie integreert in het lesprogramma. Niet door de leraar ermee te belasten – die heeft het al druk genoeg – maar door het vak voeding te laten geven door mensen met een lesbevoegdheid en een specialisatie voeding. Overigens zónder dat het de scholen een cent kost. Geld mag niet het struikelblok zijn voor kinderen om hieraan mee te doen.”

Van lokaal naar regionaal

In de regio Cuijk en omgeving volgen inmiddels meer dan duizend basisschoolleerlingen jaarlijks onder schooltijd het programma, dat zo’n tachtig vrijwilligers verzorgen. De derde locatie zit eraan te komen, namelijk in Veghel. Martien Bos: “Het is klein begonnen, maar het wordt steeds groter. Met dank aan alle partijen die dit mogelijk te maken. Zo werken we samen met regionale boeren om hun streekproducten in de lessen te gebruiken. De Jumbo in Cuijk en Boxmeer leveren alle basis ingrediënten. Om het van lokaal naar regionaal niveau te krijgen, legde ik contact met AgriFood Capital. Zij denken ook mee over een financieringsmodel. Via Keukenbazen, AgriFood Capital’s kookwedstrijd voor kinderen, kende ik hen al.”

Kinderen bewust maken van gezond eten door voedingseducatie

Voedingseducatie in lesprogramma

Martien juicht ieder initiatief toe dat het enthousiasme voor eten en koken bij kinderen aanwakkert. “Keukenbazen is daar een mooi voorbeeld van. Ik vond het leuk om vlak na de start van het Smaakcentrum Cuijk in 2015 met mijn team de winnaar van de eerste editie van Keukenbazen te zijn.  Maar uiteindelijk gaat het om structurele aandacht voor voeding. Er is nog genoeg te doen als het gaat om bewustmaking van voeding bij kinderen. Daarom helpen de studenten van de Haagse Hogeschool Haag en Hogeschool Arnhem Nijmegen ons om te onderzoeken hoe we ouders kunnen betrekken bij de voeding van hun kinderen. De kinderen van nu verdienen het om meer te weten van gezond eten. Daar maak ik me hard voor net zo lang tot mijn missie is bereikt: voedingseducatie structureel in het lesprogramma.”